Neden Bazı Saatlerde Tarih Ayarı İçin Ekstra Düğme Var?

Bir saat butiğinde, vitrinin arkasından gözüme çarpan o retro kronografı elime aldığımda ilk fark ettiğim şey, saat 10 yönünde kasa üzerinde yer alan küçük bir girinti olmuştu. Kasa tasarımına ustalıkla entegre edilmişti ama sıradan bir düğme gibi de durmuyordu. Önce Helyum vanası olduğunu düşündüm ancak önceden gördüklerime hiç benzemiyordu. Mesleğim gereği elektronik cihazlardaki çeşitli reset düğmelerine epeyce aşina olduğumdan bir bakıma böyle bir işlevi var gibi gelmişti. Ancak elimdeki otomatik bir mekanizmaydı. “Bu ne işe yarıyor?” diye sordum kendime – ve cevabı öğrendiğimde, sadece bir düğmenin ardında ne kadar hikâye saklı olabileceğini fark ettim.

Bu minik ama önemli detay, saat dünyasında az bilinen ama oldukça işlevsel bir özellik: Tarih ayarı için konulmuş bir ek pusher.

Bir Mekanizmanın Mimarisine Tanıklık Etmek

O gün elimdeki saat, klasik bir ETA Valjoux 7753 mekanizmayla çalışıyordu. Bu mekanizmanın özelliği, kronograf alt kadranlarını simetrik bir şekilde 3-6-9 konumlarına yerleştirmesi. Ama bu zarif düzenin bir bedeli var: Tarih ayarı, kurma koluna entegre edilmemiş.

Bu yüzden tarih değişimini yapmak isterseniz, saat kasasının genellikle 10 yönünde yer alan küçük bir butona başvurmanız gerekir.

Ve bu buton, sadece teknik bir zorunluluğun değil, aynı zamanda estetik bir tercihin de yansıması.

Estetik ve İşlevin Dengesinde

Tarih göstergesini kurma koluna eklemek mümkün olsa da, bu durum mekanizmanın yapısını karmaşıklaştırabilir. Aynı zamanda kurma koluna fazla işlev yüklemek, onu hem estetik hem de işlevsel olarak zorlayabilir. Bazı üreticiler, özellikle retro ilhamlı modellerde bu ayrımı bilinçli olarak tercih ediyor.

Kullanıcı Deneyimi: İlk Başta Şaşırtıcı, Sonra Keyifli

İtiraf edeyim: İlk başta bu butonun ne işe yaradığını anlamadım. Ama minik bir plastik kalemle o tuşa bastığımda – ve tarih penceresindeki rakamın pıt diye bir gün ileri atladığını gördüğümde – mekanik bir şeye dokunduğumu hissettim.

Küçük bir hareket, ama saatle kurulan bağı derinleştiren bir etki.

Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar

• Eğer çıkıntılı bir düğme entegre edilmemişse, tarih ayar girintisine basarken sivri ya da sert objeler kullanmayın. Kutudan çıkan plastik aparat ya da kürdan benzeri bir şey idealdir. 
• Saatin mekanizmasına zarar vermemek için, tarih ayarını gece saatlerinde yapmaktan kaçının (özellikle 22:00 – 02:00 arası).

Hangi Saatlerde Bu Özellik Var?

Eğer bir Hanhart, Sinn, Davosa veya benzeri bağımsız markaların bir kronograf modelini elinize aldıysanız – özellikle ETA Valjoux 7753 kullanılıyorsa – bu küçük ama önemli butonla karşılaşmanız olasıdır.

ETA, 2020’li yılların başından itibaren dış tedarikçilere mekanizma sağlamayı büyük ölçüde durdurduğundan, ilk nesillerde ETA 7753 bazlı kalibrelerle sunulan pek çok saatte artık Sellita SW510 kullanılmakta. Bu mekanizma, kadran yerleşimi olarak 7753’e çok benzese de, tarih ayarı kurma kolu üzerinden yapılmaktadır.

Bazı mikro markalar bu özelliği modern saatlere entegre ederek teknik geçmişe selam duruyor.

Sonuç olarak, o küçük tarih butonu sadece bir düğme değil. O; bir mekanizmanın iç mimarisi, bir tasarımcının tercihi ve bir saatseverin keşif anı.

Bir gün böyle bir saati elinize aldığınızda, o düğmeye basmadan önce bir an durun. O an, sadece tarihi değil; geçmişle olan bağınızı da bir gün ileri alıyor olabilir.